बैतडी –बैतडीका महिला व्यावसायिक रूपमा बेसारखेती गर्न थालेका छन्। विगतमा घरयासी प्रयोजनका लागि मात्रै बेसारखेती गर्दै आएका यहाँका महिला अहिले व्यावसायिक रूपमा बेसारखेती गर्न थालेका हुन् । 

अन्य खाद्यबालीमा जंगली जनावरहरुले क्षति पुर्याउन थालेपछि बेसार खेती गर्न थालेको पाटन–६ की कलशा लुहारले बताइन् । उनले भनिन् ‘बाँदरले अन्य बालीमा क्षति पु¥याउन थाल्यो । बाँझो जमिनको सदुपयोग गर्दै व्यवसायिक रुपमा बेसार खेती गर्न थालेका छौं ।’

जिल्लाको पाटन नगरपालिका, सुर्नया गाउँपालिका र सिगास गाउँपालिकाका महिला उद्यमी समूहमा आवद्ध ४४ जना महिलाहरुले व्यवसायिक रुपमा बेसार खेती गरिरहेका छन् । 

पहिला घरका लागि मात्रै बेसार उत्पादन गर्दै आएकोमा पछिल्लो समयमा व्यवसायिक रुपमा बेसार खेती गरिरहेको सुर्नया –६ की पवित्रा शाह चन्दले बताइन् । ‘सारथी नेपाल’ले ‘दिगो आम्दानीमार्फत महिला उद्यमीको सशक्तीकरण’ परियोजनाअन्तर्गत बिउ र प्राविधिक सहयोग गरेपछि बेसारसँगै लसुनखेती समेत गरिरहेको उनले जानकारी दिइन् । 

सारथी नेपालले पाटन नगरपालिका–६, ८ र ९, सिगास गाउँपालिका–१ र २ तथा सुर्नया गाउँपालिका–६ मा उक्त परियोजना सञ्चालन गरेको छ । परियोजनामार्फत महिला उद्यमी समूहमा आवद्ध महिला किसानलाई बिउ र प्राविधिक सहयोग गर्दै आएको परियोजनाका फिल्ड सुपरभाइजर दिपेश धामीले बताए । बाँझो जमीनको सदुपयोग गरी महिलालाई व्यवसायसँग जोडेर आत्मनिर्भर बनाउन सारथी नेपालले बिउबिजन तथा अन्य सहयोग गर्दै आएको छ । परियोजनाअन्तर्गत महिलाले बेसारसँगै अदुवा, लसुन र टनेलभित्र गोलभेँडाखेती समेत गरिरहेका कार्यक्रम संयोजक भुपाल बोहराले बताए । 

व्यवसायिक बेसार खेती गरिरहेका महिलाहरुको खेतबाट साढे तीन सय क्विन्टल बेसार उत्पादन हुने अपेक्षा गरिएको कार्यक्रम संयोजक बोहराले बताए । व्यवसायिक खेतीमा लागेका महिलाहरुलाई बेला–बेलामा संस्थाका तर्फबाट प्राविधिक सहयोग समेत गर्दै आएको बोहराले बताए । 

रोगकीरा चुनौती 

व्यवसायिक बेसार र लसुन खेती गरिरहेका महिला किसानहरुलाई रोगकीराले चुनौती दिएको छ । बेसार र लसुन खेतीमा समेत रोगकीराको प्रकोप देखिएपछि आफूहरु समस्यामा परेको सिगास–२ परुली धामीले बताइन् । 
बारीमा लगाएको लसुन र बेसार खेतीमा खुम्रे कीराको प्रकोप देखिएको सुर्नया गाउँपालिका–६ मुसेकी पवित्रा शाहीको भनाइ छ  । रोगकीराका कारण लसुन र बेसार खेतीमा क्षति पुगेको उनले सुनाइन् । उनले भनिन् ‘पहिला –पहिला लसुन र बेसारमा रोगकीरा लाग्दैनथ्यो । तर अचेल यी बालीमा समेत रोगकीराको प्रकोप देखिन थालेको छ ।’

लसुन र बेसार खेती गरिरहेका अधिकांश किसानहरुले रोगकीराको सामना गरिरहेका सारथी नेपालकी फिल्ड सुपरभाइजर मानमती भट्टले बताइन् । रोगकीराको एकीन कारण नभएपनि काँचो गोबरमलको प्रयोगबाट कीरा लागेको हुन सक्ने अनुमान गरिएको उनले बताइन् । 

लसुन र बेसार खेतीमा लागेको खुम्रे कीराको बिषयमा कृषि प्राविधिकहरुसँग छलफल भइरहेको भट्टले बताइन् । लसुन र बेसारमा बिरलै रुपमा रोगकीरा लाग्ने भएपनि यो बर्ष भने धेरै किसानहरु रोगकीराले हैरान भएका उनले बताइन् ।